70 Χρόνια από το θάνατό του
Παρουσία του Εθνικού Διοικητή Πολιτικής Προστασίας, Αντιστρατήγου ε.α. (και επ. Αρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος) Βασίλη Παπαγεωργίου, του Διοικητή Περιφερειακής Πυροσβεστικής Διοίκησης Αττικής, Υποστρατήγου ΠΣ Νικόλαου Σπαή, Αρχηγών και Υπαρχηγών ε.α. και συναδέλφων-μελών της Π.Ε.Α.Π.Σ., πραγματοποιήθηκε, στις 22 Οκτωβρίου, στην αίθουσα Πολιτιστικών εκδηλώσεων της Ένωσής μας, η πρώτη, μετά το καλοκαίρι, εκδήλωση της ΣΤΕΓΗΣ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ της Πανελλήνιας Ένωσης Αποστράτων Π.Σ.
Μία σημαντική ιστορική-επετειακή πυροσβεστική εκδήλωση, φόρος τιμής στον πρωτεργάτη της ίδρυσης του Πυροσβεστικού Σώματος, Αλκιβιάδη Κοκκινάκη με την ευκαιρία συμπλήρωσης 70 χρόνων από τον θάνατό του.
Η βραδυά ξεκίνησε με καλωσόρισμα των παρευρισκομένων από τον Πρόεδρο της Π.Ε.Α.Π.Σ., Κωνσταντίνο Γιαννάκο, ο οποίος άδραξε της ευκαιρίας και ενημέρωσε το ακροατήριο για τις άμεσες δράσεις της Ένωσης.
Ακολούθησε ο κεντρικός ομιλητής, ο επ. Υπαρχηγός Νικόλαος Κοτσιώρης, ο οποίος, ανοίγοντας την ομιλία του, υπερθεμάτισε της πολύχρονης προσπάθειας του επ. Υπαρχηγού, Χρήστου Μητροπέτρου, που με πολύ κόπο συγκέντρωσε σπάνιο υλικό για τη ζωή και το έργο του αείμνηστου Κοκκινάκη και το έθεσε στη διάθεσή του ώστε αυτό να αποτελέσει τον κορμό της ομιλίας του.
Η ομιλία του κ. Κοτσιώρη ήταν περιεκτικότατη, καθηλωτική και ιστορικά τεκμηριωμένη δίνοντας την ευκαιρία στους συναδέλφους να μάθουν λεπτομέρειες από τη ζωή και το έργο του αρχιτέκτονα, θεμελιωτή και πρώτου ηγέτη του Πυροσβεστικού Σώματος. Από την ομιλία του σταχυολογούμε σε συντομία τα παρακάτω:
“Ο Αλκιβιάδης Κοκκινάκης γεννήθηκε το 1878, στην Οδησσό της Ρωσίας, από γονείς με καταγωγή από τη Χίο, οι οποίοι μερίμνησαν ώστε ο γιος τους να τύχει επιμελημένης παιδείας. Σπουδάζοντας στο Τμήμα Χημικών του Πανεπιστημίου της Οδησσού, έμαθε και τρεις ξένες γλώσσες (Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά) πέρα από τις “μητρικές” Ελληνικά και Ρωσικά. Παράλληλα δε με τις σπουδές του κατατάχθηκε και στην Πυροσβεστική Υπηρεσία, ως εθελοντής, ενέργεια που έπαιξε σημαντικό ρόλο στη ρότα της ζωής του.
Μετά το πέρας των σπουδών του, έδωσε εξετάσεις και πέρασε ΠΡΩΤΟΣ , ως Δόκιμος Αξιωματικός, στην Πυροσβεστική Ακαδημία της Πετρούπολης και με την αποφοίτησή του (το 1904) , τοποθετήθηκε στην Πυροσβεστική Υπηρεσία της (τότε) πρωτεύουσας της Ρωσίας, όπου δέκα χρόνια αργότερα, σε ηλικία 36 ετών, ανέλαβε τη διοίκησή της.
Στο διάστημα άσκησης των διοικητικών του καθηκόντων, με όπλα την πλούσια επιστημονική του κατάρτιση, το φιλεύρενο πνεύμα του, την ακόρεστη μελέτη του και τις ηγετικές του ικανότητες, κατέστησε την ΠΥ Πετρούπολης πρότυπο στη Ρωσία και μία από τις πιο άρτια οργανωμένες υπηρεσίες της Ευρώπης.
Την περίοδο της Οκτωβριανής Επανάστασης έσωσε την πόλη από ολοσχερή καταστροφή όταν εξερράγησαν χιλιάδες πυρκαγιές. Το 1918, για πολιτικούς λόγους, εγκαταλείπει τη Ρωσία και εγκαθίσταται στην Αθήνα όπου για τα επόμενα έντεκα χρόνια εργάζεται ως χημικός σε βιομηχανία υαλουργίας.
Το έτος 1929, η κυβέρνηση Ελ. Βενιζέλου, αποφάσισε να αναδιοργανώσει την Πυροσβεστική Υπηρεσία της χώρας που, έως τότε, πήγαινε από το κακό στο χειρότερο, με τα ονομαζόμενα Πυροσβεστεία του Λόχου Πυροσβεστών να αδυνατούν να τιθασεύσουν τις μεγάλες πυρκαγιές που κατέστρεφαν, στο πέρασμά τους, τα πάντα και τις ασφαλιστικές εταιρείες να μην ασφαλίζουν πλέον για περιπτώσεις πυρκαγιών.
Ανατέθηκε, λοιπόν, από τον τότε Υπουργό Εσωτερικών, στον έμπειρο Κοκκινάκη να αναζητήσει τρόπους μετεξέλιξης της υπάρχουσας Υπηρεσίας, σε Σώμα ανεξάρτητο, με βάση τα ευρωπαικά πρότυπα.
Κι ενώ ο έμπειρος, πρώην επικεφαλής της Π.Υ. Πετρούπολης ήταν δοσμένος “ψυχή και σώματι” στην προσπάθεια αυτή, το 1930, ψηφίστηκε ο νόμος 4661 “Περί διοργανώσεως Πυροσβεστικής Υπηρεσίας εν τω κράτει”, που όχι μόνο δεν δημιουργούσε ένα ανεξάρτητο Σώμα αλλά μέσω της υπαγωγής του στη Διεύθυνση της Αστυνομίας, έδινε τη δυνατότητα να το διοικούν άνθρωποι άσχετοι με το αντικείμενο της πυρόσβεσης.
Μεγάλη η απογοήτευση για τον καταξιωμένο Κοκκινάκη αλλά παρ’όλα αυτά, δεν το βάζει κάτω. Με επιμονή και σωστή οργάνωση, βάζει μπρος τα μεγαλεπίβολα σχέδιά του.
Μετατάσσει κάποια ικανά στελέχη του Λόχου Πυροσβεστών, στο νέο Σώμα, προσλαμβάνει νέους πυροσβέστες, δημιουργεί σχολή για την εκπαίδευσή τους και συντάσει τον πρώτο Κανονισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας. Παράλληλα εκπονεί, το 1931, το εγχειρίδιο “Θεωρία Πυροσβεστικής Τέχνης το οποίο, επί σειρά δεκαετιών, μύησε στα μυστικά της πυροσβεστικής τέχνης πολλές γενιές πυροσβεστών.
Πάσχισε για την ανανέωση του μηχανολογικού εξοπλισμού του Σώματος, εισήγαγε τον αφρό, ως κατασβεστικό μέσο και άλλαξε τους δερμάτινους σωλήνες με λινοκανάβινους. Ίδρυσε πολλές υπηρεσίες, ανά την Ελλάδα και κατασκεύασε τον πρώτο πύργο ασκήσεων, τη σήραγγα και το γυμναστήριο στην οδό Μουρούζη.
Με δικές του ενέργειες κατασκευάστηκε, το 1933, το Αρχηγείο Πυροσβεστικού Σώματος, στον ίδιο χώρο.
Το 1935, στις 19 Απρίλη, ο μεγάλος αυτός ευεργέτης του Π. Σ., εν μέσω πολιτικών αναταραχών, ΕΚΔΙΩΧΘΗΚΕ από από το Σώμα, αφού όμως το είχε βάλει σε γερά θεμέλια.
Μετά την αποχώρησή του, στην ουσία το Σώμα έμεινε ακέφαλο. Οι Αρχηγοί που διορίζονταν, τόσο προπολεμικά όσο και κατά τη διάρκεια της κατοχής, ήταν υποταχτικοί σ’εκείνους που τους διόριζαν και ενδιαφέρονταν για το πως θα διατηρήσουν τη θέση τους, αδιαφορώντας για τα προβλήματα της υπηρεσίας.
Αμέσως μετά την απελευθέρωση, αναζητήθηκε και πάλι ο Κοκκινάκης ο οποίος επανήλθε, στην ενέργεια, αυτή τη φορά με την ιδιότητα του Αρχηγού και με τη φιλοδοξία να βγάλει από το τέλμα το δύσμοιρο Πυροσβεστικό Σώμα. Προσπάθησε πολύ αλλά και πάλι οι εξωγενείς δυνάμεις δεν του το επέτρεψαν και στις 30-8-46, εντελώς αναίτια, αντικαταστάθηκε από Συνταγματάρχη της Χωροφυλακής. Του έδωσαν, απλά τη θέση του Ειδικού Τεχνικού Συμβούλου. Πάντως και από τη νέα του (υποβαθμισμένη) θέση δεν σταμάτησε ούτε στιγμή να προσφέρει στο Πυροσβεστικό Σώμα. Δίδαξε Πυροσβεστική Τέχνη, έκανε ομιλίες, έγραψε σημαντικά πυροσβεστικά άρθρα κι όλα αυτά με τη βασανιστική συντροφιά της ανίατης ασθένειας του PARKINSON που ροκάνιζε αλύπητα την υγεία του. Αυτή ήταν και η αιτία που τον οδήγησε στο θάνατο, σε ηλικία 71 ετών κι ενώ ήταν ακόμα στην ενέργεια.
Ήταν 18 Νοέμβρη του 1949, όταν ο Αλκιβιάδης Κοκκινάκης έκλεισε για πάντα τα μάτια του και άφησε ορφανό και δακρυσμένο το Πυροσβεστικό Σώμα.
Εβδομήντα χρόνια μετά, τιμάμε τη μνήμη του και του στέλνουμε την ευγνωμοσύνη μας!
Ακολούθως τον λόγο πήρε ο επ. Υπαρχηγός ΠΣ, Χρήστος Μητροπέτρος, ο οποίος αφού εξήρε το έργο του Κοκκινάκη, εστίασε και στη σεμνότητά του που είχε σαν αποτέλεσμα να μην απεικονίζεται σε φωτογραφίες της εποχής ή – στην καλύτερη περίπτωση- να αχνοφαίνεται σε δεύτερο πλάνο.
Επίσης αναφέρθηκε σε ιστορικά γεγονότα και κινήσεις που έπαιξαν πρωτεύοντα ρόλο στη μετέπειτα εξέλιξη του Π.Σ. και ο αείμνηστος πρώτος Αρχηγός του ήταν πρωταγωνιστής.
Η πολύ σημαντική αυτή εκδήλωση της Στέγης Πυροσβεστικού Πολιτισμού, έκλεισε με κέρασμα των παρευρισκομένων, από την Π.Ε.Α.Π.Σ. και πολύ κουβέντα μεταξύ των συναδέλφων.
