Ας δούμε με μια μικρή αναδρομή την πορεία της Μ. Βρετανίας στην Ε.Ο.Κ και μετέπειτα Ε.Ε. των 28 κρατών.
1957: Η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΟΚ) το 1957 έγινε από έξι μέλη: τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, το Βέλγιο, την Ολλανδία και το Λουξεμβούργο. Η ΕΟΚ δημιουργήθηκε με στόχο την δόμηση ισχυρών οικονομικών δεσμών μετά την καταστροφή που γνώρισε η ήπειρος με τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο στην βάση που το είχε θέσει ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, ο οποίος είχε κάνει λόγο, το 1946, για «ένα είδος Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης». Απώτερος στόχος ήταν η δημιουργία μιας κοινής αγοράς, όπου τα αγαθά, οι υπηρεσίες και οι άνθρωποι θα μπορούσαν να μετακινούνται με μεγαλύτερη ελευθερία με αποτέλεσμα και τη μεγαλύτερη κερδοφορία των κεφαλαίων και την λείανση των αποτελεσμάτων του ανταγωνισμού.
1961-1967: Το 1961, η Μεγάλη Βρετανία, η Ιρλανδία και η Δανία υπέβαλαν επίσημο αίτημα για την ένταξή τους στην ΕΟΚ. Τον Ιανουάριο του 1963, ο Γάλλος πρόεδρος Σαρλ ντε Γκωλ εξέφρασε τις ανησυχίες της χώρας του για τις συνέπειες που θα είχε η συμμετοχή της Μ. Βρετανίας λόγω των στενών δεσμών της με τις ΗΠΑ. Λίγες μέρες μετά οι χώρες που είχαν ζητήσει ένταξη, είδαν τις διαπραγματεύσεις να αναστέλλονται. Ο ντε Γκωλ είχε πει ότι θα έβαζε εκ νέου βέτο στην ένταξη της Βρετανίας αν εκείνη υπέβαλε αίτημα το 1967. Η ενταξιακή πορεία της Βρετανίας ευοδώθηκε μετά την παραίτηση ντε Γκωλ, το 1969.
1973: Η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα μεγεθύνθηκε με την ένταξη τριών νέων μελών: την Ιρλανδία, την Δανία και το Ηνωμένο Βασίλειο ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό τους στα εννιά μέλη. Ο ηγέτης των εργατικών Χάρολντ Γουίλσον έπειτα από την εκλογική του νίκη επαναδιαπραγματεύθηκε τους όρους ένταξης της χώρας στην ΕΟΚ και προχώρησε σε δημοψήφισμα. Στις 5 Ιουνίου του 1975, η Μ. Βρετανία ψήφισε την παραμονή της στην ΕΟΚ, με 67%.
1984: Η Βρετανία κερδίζει καλύτερους όρους για τον προϋπολογισμό της το 1984, αφού διαπραγματεύτηκε επιτυχώς καλύτερους όρους, έπειτα από τις απειλές της πρωθυπουργού Μάργκαρετ Θάτσερ να αναστείλει τις πληρωμές. Εκείνη την εποχή, η Βρετανία είχε τη μεγαλύτερη συνεισφορά στον προϋπολογισμό της Ε.Ε. κυρίως λόγω της πρόσβασης σε γεωργικές επιδοτήσεις.
2005: Η Βρετανία συμφώνησε να υποχωρήσει σε κάποιες εκπτώσεις στον προϋπολογισμό της, ώστε να βοηθήσει στην διεύρυνση της Ε.Ε.
1979-2002: Η Μεγάλη Βρετανία διατηρεί τη στερλίνα. Το 1979, εισήχθηκαν το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα και ο μηχανισμός συναλλαγματικών ισοτιμιών (ERM) με την προσδοκία της σταθερότητας στην Ευρώπη. Η Βρετανία έφυγε από το μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών, αφού συμμετείχε για πολύ μικρό χρονικό διάστημα στις αρχές του 1990, για να αποχωρήσει στη συνέχεια μετά την Μαύρη Τετάρτη και την κρίση του νομίσματός της το 1992.
1992: Υπογράφεται η Συνθήκη του Μάαστριχ, αναδεικνύοντας την αλλαγή στον προσανατολισμό της Ένωσης και σε άλλα θέματα πέραν της οικονομίας. Η Συνθήκη προέβλεπε την αλλαγή της ονομασίας της Ένωσης από ΕΟΚ σε Ευρωπαϊκή Ένωση ενώ έθεσε τις βάσεις για την εισαγωγή του νέου ενιαίου νομίσματος, του ευρώ. Το ευρώ έκανε πρεμιέρα το 1999 και μέχρι το 2002, 12 μέλη είχαν υιοθετήσει το νόμισμα. Η Μεγάλη Βρετανία απείχε.
2004: Διευρύνεται η Ε.Ε με την προσχώρηση της Κύπρου, Τσεχικής Δημοκρατίας, Εσθονίας, Ουγγαρίας, Λετονίας, Λιθουανίας, Μάλτας, Πολωνίας, Σλοβακίας και Σλοβενίας.
2007: Η οικονομική κρίση πλήττει την Ευρώπη. Όταν ξέσπασε η παγκόσμια οικονομική κρίση, πολλές ευρωπαϊκές χώρες που είχαν μεγάλα ποσοστά δανεισμού επλήγησαν περισσότερο. Οι χώρες αυτές πήραν οικονομική βοήθεια από το ΔΝΤ, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και άλλες χώρες μέλη. Διευρύνεται η Ε.Ε. με την ένταξη της Βουλγαρίας και Ρουμανίας
2013: Οι Βρετανοί πρέπει να «έχουν λόγο» [αποτελούν ηγετική δύναμη]. Τον Ιανουάριο του 2013, ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον υποστήριξε πως αν οι Συντηρητικοί κερδίσουν τις εκλογές του 2015, η κυβέρνηση θα επαναδιαπραγματευθεί σκληρά τους όρους παραμονής της χώρας στην Ε.Ε. και στη συνέχεια θα πραγματοποιηθεί δημοψήφισμα. Ολοκληρώνεται η συμμετοχή, ως τώρα, 24 κρατών στην Ε.Ε. με την ένταξη της Κροατίας.
2015: Στις 27 Μαΐου του 2015, η βασίλισσα Ελισάβετ έδωσε το «πράσινο φως» στην προτεινόμενη νομοθεσία από την κυβέρνηση των Συντηρητικών για την διεξαγωγή του δημοψηφίσματος.
2016: Ανακοινώνεται η ημερομηνία και ξεκινούν οι καμπάνιες. Στα μέσα Φεβρουαρίου, ο Ντέιβιντ Κάμερον κατάφερε να διαπραγματευτεί μια συμφωνία με την Ε.Ε. σχετικά με την ανταγωνιστικότητα, την οικονομική προστασία ενώ οριστικοποιήθηκε η ημερομηνία διεξαγωγής του δημοψηφίσματος, στις 23 Ιουνίου του 2015.
Από τον Φεβρουάριο και μετά η πολιτική ρητορική και από τις δύο πλευρές εντάθηκε ενώ οι καμπάνιες ξεκίνησαν στις 15 Απριλίου. (*)
23 Ιουνίου 2016: Η μέρα της κρίσης. Διεξάγεται το δημοψήφισμα στη Μεγάλη Βρετανία. Για μήνες τώρα οι δημοσκοπήσεις έφερναν σταθερά μπροστά την επιλογή του BREXIT (της αποχώρησης – εξόδου) της Μ. Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μέχρι τη δολοφονία της βουλευτίνας των Εργατικών, Τζο Κοξ στο Μπέρστολ της Αγγλίας ενώ ετοιμαζόταν να μιλήσει σε ψηφοφόρους στην περιφέρειά της, 8 ημέρες πριν από το κρίσιμο δημοψήφισμα, υπέρμαχου της απόφασης του bremain (παραμονής) οπότε και το κλίμα φάνηκε να αντιστρέφεται ή τουλάχιστον έτσι το παρουσίαζαν τα Μ.Μ.Ε. της Βρετανίας ενώ υπήρχε μεγάλος αριθμός αναποφάσιστων.
Τα αποτελέσματα του βρετανικού δημοψηφίσματος για την Ευρωπαϊκή Ένωση δείχνουν ένα βαθιά διαιρεμένο Ηνωμένο Βασίλειο, με το Λονδίνο, τη Σκωτία και τη Βόρεια Ιρλανδία να ψηφίζουν υπέρ της παραμονής της χώρας στην ευρωπαϊκή οικογένεια, ενώ η βόρεια Αγγλία και η Ουαλία ψήφισαν υπέρ της εξόδου.
Συνολικά, το 51,9% των Βρετανών ψήφισε υπέρ της εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, έναντι 48,1% που ψήφισε υπέρ της παραμονής της χώρας, σύμφωνα με τα οριστικά αποτελέσματα. Συγκεκριμένα, 17,4 εκατομμύρια ψηφοφόροι ψήφισαν υπέρ του Brexit και 16,1 εκατομμύρια υπέρ της παραμονής στην Ένωση.
Κάθε κράτος μέλος μπορεί να αποφασίσει να αποχωρήσει από την Ένωση σύμφωνα με τις συνταγματικές του προβλέψεις.
Το κράτος μέλος που αποφασίζει να αποχωρήσει γνωστοποιεί την πρόθεσή του στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και η Ένωση προβαίνει σε διαπραγματεύσεις και συνάπτει με το εν λόγω κράτος συμφωνία που καθορίζει τις λεπτομερείς ρυθμίσεις για την αποχώρησή του, λαμβάνοντας υπόψη το πλαίσιο των μελλοντικών του σχέσεων με την Ένωση. Οι Συνθήκες παύουν να ισχύουν στο εν λόγω κράτος από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της συμφωνίας αποχώρησης ή, ελλείψει τέτοιας συμφωνίας, δύο έτη μετά τη γνωστοποίηση, εκτός εάν υπάρξει συμφωνία για παράταση. Μετά την αποχώρηση του, το κράτος μπορεί να υποβάλλει εκ νέου αίτηση προσχώρησης, ακολουθώντας τις διαδικασίας που ισχύουν για όλα τα κράτη που θέλουν να ενταχθούν στην Ε.Ε.
(*) www.cnn.gr [Έλενα Καραμαγκάλη]
