14-02-2024, Ω/15:25′
ΕΡΩΤΑΣ Η ΑΚΑΤΑΝΙΚΗΤΗ ΔΥΝΑΜΗ
Του Αγίου Βαλεντίνου σήμερα του Αγίου ή θεού για τους Έλληνες, ο οποίος διαφεντεύει τις ζωές μας από τις απαρχές του χρόνου και του αξίζει ένα μικρό αφιέρωμα.
Ας ξεκινήσουμε με τον Ρωμαιοκαθολικό Άγιο του 3ου αιώνα, που γιορτάζει σήμερα και που η χάρη του έφτασε ως εμάς και τον τιμούμε με τον δικό μας τρόπο. Ο ιερέας Άγιος Βαλεντίνος ταυτίστηκε με την Αγάπη την χριστιανική, καθώς βοηθούσε χριστιανούς θύματα διώξεων και μαρτύρησε για αυτό το λόγο.
Ένας άλλος Άγιος αναγνωρισμένος και από την Ορθόδοξη και από την καθολική εκκλησία, προστάτης των ερωτευμένων, ήταν ο Άγιος Υάκινθος από την Καππαδοκία θαλαμηπόλος του αυτοκράτορα Τραϊανού. Επειδή δεν ακολουθούσε τις ειδωλολατρικές θυσίες, ο Τραϊανός τον φυλάκισε και τον καταδίκασε σε πείνα, εφόσον του επιτρεπόταν να τρώει μόνο σφάγια θυσιών. Ο Άγιος Υάκινθος πέθανε σε ηλικία είκοσι ετών, γιορτάζεται στις 3 Ιουλίου και στα Ανώγεια υπάρχει ναΐσκος στη μνήμη του όπου γιορτάζονται τα Υακίνθεια.
Ας γυρίσουμε όμως πίσω στις απαρχές του χρόνου. Τότε, στην εποχή του Ορφέα,(του Θρακιώτη και απαράμιλλου μουσικού γιου του Απόλλωνα – στον οποίο θα αναφερθούμε άλλη φορά), η γέννηση του Έρωτα φανερώνεται ως εξής: Στην αρχή ήταν η Νύχτα, μας λέει αυτή η διήγηση. Η Νύχτα ήταν ένα πουλί με μαύρα φτερά. Γονιμοποιημένη από τον Άνεμο γέννησε το Ασημένιο Αυγό στον απέραντο κόλπο της σκοτεινιάς. Από το Αυγό βγήκε ο γιος του Ανέμου που φυσά, θεός με χρυσά φτερά. Ο Έρωτας! Έτσι τον φαντάστηκαν. Να βγαίνει από το αυγό και να φέρνει όλα τα πράγματα στο φως.
Από τον Ησίοδο αναγνωρίζεται ήδη ως ο ωραιότερος από τους αθανάτους, αυτός που δαμάζει το νου των θεών και των ανθρώπων, είναι αυτός που κάνει τα μέλη τους να λύνονται, ο λυσιμελής. Σύμφωνα με τους ποιητές τινάζει στον αέρα τα μυαλά των ανθρώπων, είναι γλυκύπικρος, μυθοπλόκος και προκαλεί πόνο, αλγεσίδωρος. Κατά τον Σωκράτη, είναι σοφιστής, ο καλών παίδων έφορος, ο προστάτης των ωραίων αγοριών, αλλά και αυτός που μαζί με την Αφροδίτη προκαλεί ερωτική μανία. Ο Σοφοκλής τον αποκαλεί ανίκητο στη μάχη και τον αναγνωρίζει ως κοσμική δύναμη. Ο Ευριπίδης τον θεωρεί ως τον ποικιλόπτερον θεό, που πετάει παντού κι αγκαλιάζει και θέλγει τα πάντα.
Πολύ πριν, ωστόσο γίνει ελκυστικό θέμα για περιγραφές και για έργα τέχνης, ο Έρωτας λατρευόταν ως θεός της φυσικής εκείνης δύναμης που κυριεύει τη ζωή όχι μόνο των ανθρώπων αλλά και των έμψυχων και άψυχων όντων του κόσμου που τα κάνει να ενώνονται και να γεννούν.
Με αυτή τη θεμελιακή σημασία ο Έρως πέρασε στις ελληνικές κοσμογονίες σαν μια από τις πρώτες δυνάμεις που ξεπηδούν από το χάος και που με την ενέργειά τους συνθέτουν τον κόσμο. Με αυτή του την ιδιότητα ο Έρωτας θεωρείται τόσο παλαιός, ώστε δεν γεννήθηκε από κανέναν.
Φίλες και φίλοι, στη χαραυγή της ανθρωπότητας οι Έλληνες απέδωσαν στον Έρωτα την αξία του. Ήταν για εκείνους η πνοή ζωής που ξεπήδησε από το χάος και συνέθεσε τον κόσμο. Για να γράψει χιλιετίες αργότερα, ο μέγας Καζαντζάκης στην Ασκητική του: «Ένας άνεμος ερωτικός φυσάει απάνω στη Γης, κυριεύει όλα τα ζωντανά και σμίγουν στη θάλασσα, στις σπηλιές, στον αγέρα, κάτω από το χώμα, μεταγγίζοντας από κορμί σε κορμί μια μεγάλη ακατανόητη αγγελία». Τη γέννηση του κόσμου.
Με διάθεση σκωπτική, οι πρόγονοί μας, δεν είχαν ιδέα πως ο Έρωτας κάποτε θα γινόταν η χαρά του ζαχαροπλάστη, του ανθοπώλη, του κοσμηματοπώλη κ.λ.π. Οι θεοί δεν έχαναν ποτέ την αξία τους. Ακόμα κι όταν συναναστρέφονταν με θνητούς, γίνονταν γεννήτορες ημίθεων και ηρώων που οδηγούσαν την ανθρωπότητα στην εξέλιξή της.
Έκτοτε, πολλοί καλλιτέχνες, ζωγράφοι, ποιητές, λογοτέχνες, σκηνοθέτες, συνθέτες έχουν δημιουργήσει σπουδαία έργα τέχνης στον Έρωτα.
Ο Έρωτας, ζει και βασιλεύει στις καρδιές μας. Είναι αθάνατος, όπως όλοι οι θεοί, και δίνει πνοή δημιουργίας στη ζωή μας, στις σκέψεις μας. Δεν λογαριάζει ηλικία, έθνος, τάξη, φυλή ή φύλο. Αν οι πράξεις μας διαπνέονται από το φτερωτό θεό, τότε θα είναι μπορετό να αλλάξει κι ο κόσμος σε μια άλλη εποχή φωτεινή κι ελπιδοφόρα!
ΒΑΣΩ ΔΕΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ
