11-02-2022, Ω/14:00′
Περί Ελπίδας ο λόγος: “Dum spiro spero”
Με αφορμή την χειμερινή κακοκαιρία «ΕΛΠΙΔΑ» παρακολουθήσαμε με ενδιαφέρον να εκτυλίσσεται μια διελκυστίνδα μετακύλισης ευθυνών μεταξύ της Κεντρικής Διοίκησης και των ΟΤΑ όλων των βαθμίδων, με την επιστημονική κοινότητα για μια ακόμη φορά να μην αξιοποιείται επαρκώς και σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο προκαταστροφικά. Για την Ένωση Πτυχιούχων Αξιωματικών και Υπαξιωματικών Πυροσβεστικού Σώματος που αποτελεί τον ψύχραιμο και επιστημονικά άρτιο συνομιλητή σε θέματα διακυβέρνησης που αφορούν το Πυροσβεστικό Σώμα, το βασικό ερώτημα που προκύπτει είναι ένα: πρόκειται ποτέ να εφαρμοστεί συνολικά ο ν. 4662/2020;
Ειδικότερα με τον πολυδιαφημισμένο αυτό νόμο για την Πολιτική Προστασία συστάθηκε, μεταξύ άλλων, το Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων (Ε.Σ.Κ.Ε.ΔΙ.Κ.) ως κορυφαία μεν δομή του Εθνικού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, που ωστόσο ποτέ δεν στελεχώθηκε επαρκώς αλλά αντίθετα τυγχάνει σε σημαντικό βαθμό αποψιλωμένο από έμπειρα και υψηλής επιστημονικής κατάρτισης στελέχη, δίχως πλήρως ενεργοποιημένες τις δυνατότητες που του παρέχει το θεσμικό πλαίσιο.
Αλλά και η έως τώρα μη ενεργοποίηση της Μονάδας Επιστημονικής Υποστήριξης του άρθρου 36 του Ν. 4662/2020, η οποία θα στελεχώνεται από εξειδικευμένο προσωπικό του Π.Σ. και της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (ιδίως δε μετεωρολόγους, δασολόγους, δασοπόνους, μηχανικούς, γεωλόγους, πτυχιούχους διαχείρισης – ανάλυσης κρίσεων κλπ) μήπως θέτει σε αμφισβήτηση τη νομιμότητα της λειτουργίας του συνόλου του Εθνικού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας; Επισημαίνουμε ότι η εν λόγω Μονάδα όταν επιτέλους ενεργοποιηθεί πρέπει να είναι άρτια εξοπλισμένη με σύγχρονο και κατάλληλο Υπολογιστικό Σύστημα ικανό για ανάλυση όγκου επιστημονικών δεδομένων σε επιχειρησιακό χρόνο, καθώς και πλήρως συνδεδεμένο με βάσεις δεδομένων επιστημονικών φορέων και κρατικών δομών. Το επιστημονικό αυτό προσωπικό υπάρχει και στο Π.Σ. και στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, αναμένοντας να ΑΞΙΟΠΟΙΗΘΕΊ, με πλήρη ενεργοποίηση της κατηγορίας προσωπικού Ειδικών Καθηκόντων εντός Π.Σ.
Σε άλλο σημείο του ν. 4662/2020 και συγκεκριμένα στο άρθρο 41 προβλέπεται η σύσταση Μόνιμου Επιστημονικού Συμβουλίου Πολιτικής Προστασίας. Είναι απορίας άξιο γιατί ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας δεν έχει προσδιορίσει ως όφειλε τη σύνθεσή του και κατ’ επέκταση δεν το έχει ακόμα ενεργοποιήσει δύο χρόνια μετά τη θέσπιση του νόμου και παρά τις επαναλαμβανόμενες καταστροφές. Μέσω του συγκεκριμένου Επιστημονικού Συμβουλίου οι διάφοροι εκπρόσωποι της επιστημονικής κοινότητας θα μπορούσαν πριν και κατά την εξέλιξη μιας κρίσης να κάθονται θεσμικά στο ίδιο τραπέζι υπό τη σκέπη της ΓΓΠΠ αντί των τηλεοπτικών καναλιών.
Περαιτέρω, στο πλαίσιο στρατηγικής διαχείρισης του κύκλου καταστροφών το άρθρο 22 του ν. 4662/2020 μιλά για Εθνική Βάση Δεδομένων Κινδύνων, Απειλών και Απωλειών Καταστροφών, όπου περιλαμβάνονται ιδίως «αναγνωρισμένοι κίνδυνοι και απειλές, που ενεργοποιούν τον κύκλο καταστροφών, οι φορείς και τα συστήματα διαχείρισης και εκτίμησης κινδύνων και συμβάντων όλου του κύκλου καταστροφών, τα υφιστάμενα πλαίσια Διαχείρισης Εκτάκτων Αναγκών (Π.Δ.Ε.Α.), οι αρμόδιοι φορείς που, ανάλογα με τον κίνδυνο ή την απειλή, εισηγούνται την οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση πολιτών και τα δεδομένα απωλειών από καταστροφές». Χωρίς να παραγνωρίζεται η κρίσιμη και καθοριστική εμπλοκή της Πολιτικής Προστασίας στη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης που είναι ακόμα σε εξέλιξη, αλήθεια έχει υποβληθεί από το Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας το σχέδιο της Βάσης Δεδομένων, όπως ορίζεται στο εν λόγω άρθρο, προκειμένου εν συνεχεία τα επιχειρησιακά σχέδια να επικαιροποιηθούν βάσει αυτής;
Η πρόσφατη κακοκαιρία με την ονομασία «ΕΛΠΙΣ» μπορεί για την κοινή γνώμη να χαρακτηρίστηκε από την καθοριστική εμπλοκή του Στρατού, ωστόσο για μια σύγχρονη και οργανωμένη πολιτική προστασία ευρωπαϊκού κράτους δεν περιποιεί τιμή να χρειάζεται η συνδρομή των Ενόπλων Δυνάμεων σε εκ των προτέρων γνωστά επιτελικά και επιχειρησιακά ζητήματα του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Άλλο η Εθνική Άμυνα της Ελλάδας μας και άλλο η Πολιτική Προστασία της.
Σε κάθε περίπτωση βέβαια η Πολιτική Προστασία είναι απαραίτητο να υιοθετήσει από τις Ένοπλες Δυνάμεις τις καλές πρακτικές περί εκπαίδευσης των στελεχών της σε υψηλού επιπέδου σχολεία, προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές καθώς και η αξιοποίησή τους σε κατάλληλες θέσεις βάσει βιογραφικού. Δυστυχώς έως τώρα συμβαίνει τις περισσότερες φορές για κορυφαία Σχολεία να επιλέγονται υποδεέστερα βιογραφικά έναντι αρτιότερων, όπως εξάλλου γίνεται και με την εκπροσώπηση του Πυροσβεστικού Σώματος και της Πολιτικής Προστασίας σε Ελλάδα και εξωτερικό: δεν επιλέγονται πάντοτε οι βάσει αντικειμενικών κριτηρίων καταλληλότεροι.
Αξίζει εν προκειμένω να επισημάνουμε ότι σε αντίστοιχης και όχι μόνο έντασης κρίσεις συνεπεία ακραίων καιρικών φαινομένων η έγκαιρη προετοιμασία και συνδρομή της οικείας Περιφερειακής Αρχής είναι εξαιρετικής σημασίας. Ωστόσο, με αφορμή την «ΕΛΠΙΔΑ» τονίζουμε ξεκάθαρα ότι η εμπλοκή της Περιφέρειας Αττικής και κάθε άλλης Περιφέρειας οφείλει να σέβεται τη νομιμότητα και να μην προβαίνει ούτε στο ελάχιστο σε οτιδήποτε θυμίζει αντιποίηση Αρχής. Οι θεσμοθετημένοι αριθμοί έκτακτης ανάγκης είναι οι: 112, 199, 100, 166 κατά αντιστοιχία των επίσημων Φορέων και όχι το 1110 της Περιφέρειας Αττικής. Υπό το ίδιο σκεπτικό υπενθυμίζουμε ότι για τον απεγκλωβισμό πολιτών σε πρώτο χρόνο αρμόδιο είναι το Πυροσβεστικό Σώμα και όχι οποιαδήποτε «Ειδική Μονάδα Άμεσης Επέμβασης και Απεγκλωβισμού» οποιασδήποτε Περιφέρειας, ειδικότερα δε αν αυτή προκύπτει μέσω συμβάσεων μεταξύ ιδιώτη και Περιφέρειας για απασχόληση μηχανημάτων έργου τα οποία καταλήγουν να συνδράμουν την οποιαδήποτε «Ειδική Μονάδα Άμεσης Επέμβασης και Απεγκλωβισμού».
Η Πολιτική Ηγεσία του Υπουργείου, διαμέσου του κ. Υπουργού, διαθέτει αναμφίβολα αξιόλογη Ευρωπαϊκή και Διεθνή εμπειρία σε ζητήματα διαμόρφωσης πολιτικών επί του αντικειμένου της Πολιτικής Προστασίας. Όμως η Πολιτική Προστασία της Ελλάδας λόγω της πολυμορφικότητάς της δε μπορεί να είναι «one man show». Για το λόγο αυτό τα θεσμοθετημένα εκ του ν. 4662/2020 όργανα έως και η στενή ομάδα που επικουρεί σε ζητήματα λήψης αποφάσεων θα πρέπει να τυγχάνει στελεχωμένη με υψηλού μορφωτικού επιπέδου στελέχη του Πυροσβεστικού Σώματος και της Γ.Γ.Π.Π. τα οποία να διαθέτουν κατάλληλη επιχειρησιακή και επιτελική αντίληψη σε σύγχρονα ζητήματα της Πολιτικής Προστασίας και όχι στελέχη τα οποία δεν έχουν επενδύσει στην επιστημονική και τεχνική τους εξέλιξη κατά τη διάρκεια της όποιας καριέρας τους.
Ως Ένωση ευχαριστούμε θερμά το σύνολο των συναδέλφων, πολιτικών προσώπων και σημαινουσών προσωπικοτήτων που βρίσκονται δίπλα μας υποστηρίζοντας ενεργά και αθόρυβα την προσπάθεια που καταβάλλουμε. Η συνεργασία αυτή επιτρέπει στην ΕΠΑΥΠΣ να υψώνει ανάστημα. Όσο για τους πολλούς αξιόλογους με τους οποίους βρισκόμαστε σε διαφορετικό καράβι, έχουμε πάντοτε στην σκέψη μας ότι βρισκόμαστε μαζί στην ίδια τρικυμία, δηλώνοντας την απαραίτητη εξωστρέφεια για συνεργασίες και κοινούς αγώνες, αρκεί να υπάρχει κοινή αντίληψη για το νόμιμο και ηθικό.
Πηγή: www.epayps.gr
*Το συγκεκριμένο άρθρο των συναδέλφων, από την Ένωση Πτυχιούχων Αξιωματικών Υπαξιωματικών Πυροσβεστικού Σώματος, μας δίνει την ευκαιρία να οδηγήσουμε τη μνήμη μας, δύο χρόνια πίσω, την περίοδο που γίνονταν συζήτηση, στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής, για τον περιβόητο νόμο (Ν.4662/2020).
Η Π.Ε.Α.Π.Σ. κλήθηκε να εκφράσει την άποψή της και δεν δίστασε να πει “τα πράγματα με τ’ όνομά τους” .
Ήταν ο ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ φορέας ανάμεσα στους συλλογικούς εκπροσώπους των εν ενεργεία και αποστράτων του Π.Σ., που προέβλεψε ότι:
-Δεν θα έλυνε τα χρόνια προβλήματα της Πολιτικής Προστασίας της χώρας μας ούτε θα αναβάθμιζε το Πυροσβεστικό Σώμα.
-Δεν θα εφαρμόζονταν, στην πράξη, τα όποια θετικά του στοιχεία, λόγω πολυπλοκότητας αλλά και σκοπιμότητας.
-Στη διαχείριση των κρίσεων, δίνει σημαντικές αρμοδιότητες σε αυτοδιοικητικούς φορείς και ιδιώτες που ‘καπελώνουν’ τις καθ’ ύλην αρμόδιες υπηρεσίες και πρωτίστως, το Πυροσβεστικό Σώμα.
– Ξεσπιτώνει εκατοντάδες συναδέλφους, με τις συνεχείς μεταθέσεις και μετακινήσεις τους.
-Εξαρτάται η βιωσιμότητά του από “χορηγούς” και όχι από τον Κρατικό Προϋπολογισμό κλπ.
Αδιάψευστος μάρτυρας των θέσεων της Π.Ε.Α.Π.Σ., για τον Ν.4662/2020, είναι τα δύο βίντεο από την τοποθέτηση του Προέδρου της Ένωσης, Κώστα Γιαννάκου, στην ομιλία του , στη Βουλή και στις απαντήσεις που ακολούθως έδωσε στους ερωτώντες βουλευτές .
