24-11-2022, Ω/23:35′
Πλήγμα στον Κινηματογράφο = Θάνατος στον Πολιτισμό
Μολονότι παλεύουμε κάποιοι άνθρωποι να αναδείξουμε τη σημασία Τεχνών/Πολιτισμού μέσω του Σινεμά (μήπως αντιμετωπιστεί η αλλοφροσύνη της μάζας), αυτό μάλλον δυσαρεστεί κάποιους απρόσωπους φορείς.
Δυστυχώς, απειλούνται 3 αθηναϊκά Σινεμά με κλείσιμο. Τα “Ιντεάλ,” “Άστορ” και “Αελλώ.” Αιτία; Ο περίφημος ΕΦΚΑ. Πράγματι, μεγάλο πρόβλημα! Υπάρχουν ήδη πολιτικές τοποθετήσεις. Αλλά έχω μία απορία, για την επίλυση: Θα στηρίζεται το μέλλον του Πολιτισμού της χώρας μας στο κάθε φιλικά/εχθρικά προσκείμενο πολιτικό πρόσωπο ή μήπως θα υπάρξει κάποτε πραγματικά θεσπισμένη προστασία στους χώρους των Τεχνών;
Ζοφερές Εξελίξεις
Καταρχάς, έρχομαι σε μεγάλη αμηχανία, όπως και όλοι οι συνάδελφοί μου, γιατί χρειάζεται να εξηγήσουμε τα αυτονόητα. Και οφείλουμε να το κάνουμε ψύχραιμα, μέσα σε ένα ψυχολογικό κλίμα απογοήτευσης και θυμού, παρά τα όσα ακούγονται…
Οι εξελίξεις αποφαίνονται θλιβερές τα τελευταία χρόνια, σε μια όλο και πιο πνιγηρή, αντιδημοκρατική ατμόσφαιρα, ύπουλου στραγγαλισμού των χώρων Τέχνης, των ίδιων των Τεχνών και επομένως του Πολιτισμού μας. Ζοφερές εξελίξεις, θα έλεγα…Ξέρετε, το κλείσιμο, η εγκατάλειψη, η κακοπροαίρετη τροποποίηση, ακόμη και η μεταφορά, γενικότερα ενός χώρου Τέχνης από το κέντρο της Αθήνας, σημαίνουν μόνο σκοταδισμό.
Οι Κινηματογράφοι “Απόλλων” και “Αττικόν” μετά τους εμπρησμούς (ας μην επεκταθούμε) εγκαταλείφθηκαν πολιτιστικά. Η Εθνική Λυρική Σκηνή “μετεγκαταστάθηκε” (δεν αξιοποιείται πια στην οδό Ακαδημίας στην πλήρη δράση της). Το μέλλον του Κινηματοθεάτρου της Ίριδος τίθεται υπό αμφισβήτηση. Και τώρα πια απειλούνται ακόμη και ιστορικά Σινεμά, που θεωρούνταν μέχρι πρότινος προστατευμένα για το ανταποκρινόμενο, φιλότεχνο αθηναϊκό κοινό. Ας επεκταθούμε όμως, επί του τρέχοντος κινηματογραφικού θέματος. Τα “Ιντεάλ,” “Άστορ,” “Αελλώ” και οποιοσδήποτε άλλος Κινηματογράφος, που ενώνει με σύγχρονο δημοκρατικό σκεπτικό ένα νοητό όραμα υπεράσπισης Πολιτισμού μέσω της 7ης Τέχνης στο κέντρο της πρωτεύουσας, φέρουν μείζονα σημασία.Οφείλουν να προστατεύονται ασυζητητί και απρόσκοπτα!
Πολίτες και Σινεμά
Πρόκειται συνολικά για ιστορικούς και πολύ σημαντικούς χώρους, που αποτελούν ανάσα ελευθερίας όχι μόνο για Σινεφίλ, αλλά και για όποιον άνθρωπο επιθυμεί να διατηρεί δημοκρατική συνείδηση. Όταν όλα πάνε στραβά κοινωνικά, τότε ένας απλός θεατής-πολίτης μπαίνει δικαιωματικά σε μια λυτρωτική κινηματογραφική αίθουσα, βρίσκοντας ενθαρρυντικό καταφύγιο. Διατηρεί εκεί το δικαίωμα να σκέφτεται. Να αμφισβητεί. Απομονώνεται, αναθεωρεί, κοινωνικοποιείται επιλεκτικά, παίρνει δύναμη, ηρεμεί αποβάλλοντας τη βία από πάνω του, γίνεται πιο Δημοκρατικός, κατανοεί καλύτερα τη θέαση και θέση του μέσα στον κόσμο.
Δεν πρόκειται για διασκέδαση. Η δημοκρατική, κοινωνική εκδήλωση και αντανακλώμενη, σπάνια καλλιτεχνική έκφραση αυτή αφορά ξεκάθαρα την ΨΥΧΑΓΩΓΊΑ! Αυτή επέρχεται μόνο μέσα στην αίθουσα προβολής. Τότε ο ίδιος μετατρέπεται από απλό θεατή σε εκπαιδευόμενο Σινεφίλ. Κατανοεί καλύτερα Τέχνες και Ζωή, ως σύγχρονος πολίτης. Δεν βλέπει απλώς ταινίες, για να αντιλαμβάνεται ορολογίες/έννοιες περί “jump cuts” στο μοντάζ κ.τ.λ. Μα αντιθέτως, ευθυγραμμίζεται συνειδητά με τη διατήρηση και βελτίωση της Δημοκρατίας στο Δυτικό Πολιτισμό. Αυτή η ιδιαίτερη μύηση δεν μπορεί λοιπόν να απουσιάζει από το κέντρο της Αθήνας!
Καλλιτέχνες και Σινεμά
Ας μην ξεχνάμε ακόμη, ότι κάποιοι λίγοι θεατές, στο μέλλον θα γίνουν Καλλιτέχνες, δίνοντας με τα κινηματογραφικά έργα τους θάρρος σε πολλούς πολίτες. Αλλά αυτό θα συμβεί, ακριβώς επειδή οι ίδιοι μπόρεσαν να αποκτήσουν το κοινωνικό δικαίωμα στη συμμετοχή μιας πολιτιστικής εκδήλωσης, που λέγεται παρακολούθηση του Κινηματογράφου. Δεν μπορεί όμως αυτή η καθοριστική, ανεκτίμητη εκδήλωση να απουσιάζει από το κέντρο της Αθήνας! Διότι είναι σαν να πραγματοποιείται πλήγμα στην μελλοντική εκκόλαψη των επερχόμενων Καλλιτεχνών μας! Ένα τέτοιο πλήγμα έχει αδιόρθωτες συνέπειες!
Κριτικοί και Σινεμά
Επιπροσθέτως, τα Σινεμά συνιστούν και τους καθοριστικούς χώρους διαμορφωθείσας σκέψης της πολύτιμης κριτικής κινηματογράφου. Είναι ανεκτίμητης αξίας, φιλόξενοι χώροι, απερίγραπτα δυναμικής ενσυναίσθησης για τους επαγγελματίες. Αποτελούν το πεδίο μελέτης μας. Το εργασιακό σπίτι μας. Είναι ταυτοχρόνως εγκεφαλικό και αισθαντικό, διαδραστικό καταφύγιο, σε έναν κοινωνικά και καλλιτεχνικά λειτουργικό, επαγγελματικά δύσκολο ρόλο, τον οποίο δυστυχώς κάποιοι δεν σέβονται. Και μάλιστα, θέλουν να τον μειώσουν κι άλλο με τέτοιες απαράδεκτες αποφάσεις φορέων, οι οποίες συντελούν σε εκμηδένιση των χώρων της Τέχνης.
Στην προκειμένη περίπτωση των Σινεμά. Η εκμηδένιση αυτή αναπόφευκτα προχωρά αλυσιδωτά και στον απειλούμενο τρόπο έκφρασης-σκέψης των επαγγελματιών. Είναι ουσιαστικά επίθεση και στους κριτικούς κινηματογράφου, επομένως, το φημολογούμενο επερχόμενο κλείσιμο των αθηναϊκών Σινεμά. Ανήκουμε στο κέντρο της Αθήνας. Κριτικοί και Σινεμά. Δεν είμαστε γήπεδο ποδοσφαίρου, για να μεταφερόμαστε αλλού για αλλού. Ανήκουμε στον Πολιτισμό, στις Τέχνες και στα ιστορικά, αθηναϊκά Σινεμά του κέντρου. Μας φέρονται απαράδεκτα, ακολουθώντας αυτοί οι φορείς τέτοιες λανθασμένες αποφάσεις…
Χώροι Τεχνών vs πολιτική
Επιπλέον, όχι απλά βαρέθηκα, αλλά ειλικρινά Σιχάθηκα να χρειάζεται η παρέμβαση πολιτικών προσώπων, ακόμη και για την ιερή διάσωση των χώρων της Τέχνης. Θα μου πείτε, έτσι παίζονται αυτά τα αιχμηρά παιχνίδια ενηλίκων. Διαφωνώ όμως! Δεν είναι πολιτικό παιχνίδι οι Τέχνες και η ιερή στέγασή τους. Δηλαδή, θα κάνουν κοκορομαχίες τα πολιτικά πρόσωπα, ακόμη και για τη δυνατότητα υποστηριζόμενης στέγασης των Τεχνών; Εν προκειμένω, της δυνατότητας διεξαγωγής των κινηματογραφικών έργων; Και το φιλοθεάμον κοινό θα κάθεται να κοιτά ασκαρδαμυκτί; Όμως κανονικά, δεν όφειλαν να έχουν ισχυροποιημένο λόγο-ρόλο, επί του θέματος, πιο κατάλληλα πρόσωπα και οργανώσεις;
Φερειπείν, Σωματεία, Καλλιτέχνες κ.τ.λ.; Δεν μπορεί ποτέ να υπάρξει μια θεσπισμένη προστασία σε τόσο σημαντικές εκφράσεις Πολιτισμού, ανεξάρτητα από το τι προστάζει η εκάστοτε κυβέρνηση, αντιπολίτευση ή οικονομικό σύστημα; Τι είμαστε τελικά δηλαδή σαν σύνολο, όλοι οι καλοπροαίρετοι, σχετικοί συνδετικοί κρίκοι στην αλυσίδα του κλάδου, ως καλλιτέχνες/κριτικοί κινηματογράφου/διανομείς/αιθουσάρχες και σινεφίλ; Υποτελείς των εκάστοτε “αυλικών” ή μήπως πολίτες μέσα σε βρεφικά όρια κοινωνικής αντίδρασης; Αίσχος! Δεν μιλώ φυσικά για παιχνίδια εξουσίας από εμάς, μα απεναντίας για αγνά κίνητρα προστασίας των χώρων του Κινηματογράφου και άρα του Πολιτισμού. Θα έπρεπε, κατά την άποψή μου, κάτι να αλλάξει ριζικά και άμεσα!
Εν Κατακλείδι
Η τρέχουσα απειλή των εν λόγω Σινεμά (Ιντεάλ, Άστορ, Αελλώ) αποτελεί εφιαλτική επίθεση στις Τέχνες, στον Πολιτισμό, στη διατήρηση ελεύθερης έκφρασης και στο (ακόμη) υπαρκτό, ανατρεπτικό σκεπτικό του κέντρου της πρωτεύουσας. Είναι μεγάλη ντροπή να συμβαίνει κάτι τέτοιο στις αρχές του 21ου αιώνα στη χώρα μας! Εάν κλείσουν-ξεριζωθούν αυτοί οι χώροι 7ης Τέχνης, θα ακολουθήσουν και άλλοι. Και τότε το κέντρο θα γίνει τρομακτικά απρόσωπο. Και θα αποτελέσει αυτή η τρομακτική εκμηδένιση κινηματογραφικής παρακολούθησης έναν θρασύδειλο ξεριζωμό σύγχρονου Πολιτισμού, συνιστώντας ντροπιαστική ήττα του Δημοκρατικού διασωθέντος Σκεπτικού μας.
Αλλά άντε, ας το δούμε στιγμιαία, ακόμη και από αναπτυξιακή άποψη…Όπου ούτε εκεί υπάρχει λογική…Αντ’ αυτών των Σινεμά θα έρθουν στη θέση τους ξενοδοχεία;! Σοβαρά τώρα;! “Πλήρης αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, εξοικονόμηση πόρων και εκσυγχρονισμός” είναι δηλαδή η απερίσκεπτη αντικατάσταση των ταυτοχρόνως σύγχρονων και ιστορικών, ποιοτικών Σινεμά του κέντρου της Αθήνας με αντιπρόταση απρόσωπων ξενοδοχείων;! “Μπράβο” ΕΦΚΑ. Ποοοολύ “έξυπνο!” Καταλαβαίνετε άραγε, ότι αυτό καταστρέφει εκτός από τις κοινωνικές σινεματικές εκδηλώσεις της κάθε σεζόν, επιπροσθέτως και διάφορα Φεστιβάλ, Διεθνή και μη της Αθήνας, έτσι;! Λόγου χάριν, με σκηνοθέτες από όλο τον κόσμο, που θα έρχονται μόνο για αυτά τα Φεστιβάλ, διαφημίζοντας τη χώρα μας; Ντόϊνγκ (κωμικοτραγικό επιφώνημα) ! Τι άλλο να πω…
Ας επανέλθουμε όμως σε πιο Ανθρώπινους, Ρομαντικούς τόνους. Προσωπικά, θεωρώ αδιαπραγμάτευτη ακόμη και την ιδέα μεταφοράς ή τροποποίησης των συγκεκριμένων τριών Σινεμά και γενικότερα των Κινηματογράφων του κέντρου της Αθήνας. Είδαμε άλλωστε, για 10 ρημάδια έτη τώρα τις ανύπαρκτες κινήσεις, σχετικά με τη χρόνια διαδικασία αποκατάστασης των κάποτε γοητευτικών Σινεμά “Απόλλων” και “Αττικόν.” Στο σήμερα λοιπόν, παραδόξως, όχι μόνο δεν βελτιώνεται τελικά η κατάσταση συνολικά, αλλά γίνονται και τεράστια βήματα προς τα πίσω. Φοβάμαι, πως μάλλον πάμε για όλο και λιγότερα Σινεμά…
Κλείνοντας όμως, ας προσπαθήσουμε να είμαστε κάπως πιο αισιόδοξοι. Διότι είναι κληροδότημα στη διατηρητέα δημιουργική-δημοκρατική συνείδηση και καθημερινότητα των πολιτών να παραμείνουν ολοζώντανα όλα τα Σινεμά και οι Χώροι Τεχνών μέσα στο κέντρο της Αθήνας! Αποτελεί αναφαίρετο κοινωνικό δικαίωμα όλων μας! Πνοή Τεχνών και Ζωής…
ΠΗΓΗ: Το διαδίκτυο