27 -09- 2024, Ω/14:55′

Αλτσχάιμερ: Πόσα αυγά πρέπει να τρώνε οι άνω των 50 ετών για να μειώσουν κατά 47% τον κίνδυνο

Τα αυγά αποτελούσαν βασικό συστατικό του πρωινού πριν από πολλά χρόνια μέχρι που προέκυψαν ανησυχίες για την υψηλή περιεκτικότητά τους σε χοληστερόλη. Μία πρόσφατη μελέτη, όμως, υποδεικνύει ότι μπορεί να μειώνουν τον κίνδυνο για Αλτσχάιμερ. Τι ισχύει τελικά και πόσα αυγά συνιστώνται καθημερινά για σωματική και εγκεφαλική υγεία;

Ομολογουμένως, ένα μόνο μεγάλο αυγό έχει 186 χιλιοστόγραμμα χοληστερόλης, αλλά η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία (ΑΗΑ) λέει τώρα ότι η διατροφική χοληστερόλη δεν είναι ίδια με τη χοληστερόλη του αίματος.

Με άλλα λόγια, η κατανάλωση πολλών αυγών μπορεί να μην είναι ο ένοχος για τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης. Αντίθετα, μπορεί να αφορά περισσότερο την ποσότητα κορεσμένου λίπους και άλλα στοιχεία μιας ανθυγιεινής διατροφής, όπως η ζάχαρη και το νάτριο, που μπορεί να οδηγήσουν σε καρδιακές παθήσεις.

Ίσως θελήσετε να προσθέσετε ξανά τα αυγά στη διατροφή σας για έναν ακόμη λόγο. Τα αυγά μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο της νόσου Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με μια μελέτη του 2024 στο Journal of Nutrition. Οι άνθρωποι που έτρωγαν τουλάχιστον ένα αυγό την εβδομάδα είχαν 47% χαμηλότερο κίνδυνο για Αλτσχάιμερ σε σύγκριση με εκείνους που έτρωγαν λιγότερα αυγά.

Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι πρέπει να προσθέτετε αυγά σε κάθε γεύμα. Η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία τονίζει ότι οι υγιείς άνθρωποι μπορούν να απολαμβάνουν 1 ή 2 αυγά την ημέρα ως πρωτεΐνη υψηλής ποιότητας σε μια υγιεινή για την καρδιά διατροφή. Τα αυγά είναι μια εξαιρετική πηγή χολίνης, θρεπτική ουσία που μπορεί να είναι το κλειδί για τη γνωστική υγεία καθώς μεγαλώνετε.

Η χολίνη παίζει ρόλο στην υγεία του εγκεφάλου και στην πρόληψη του Αλτσχάιμερ

Η μελέτη εξέτασε συγκεκριμένα πώς τα αυγά θα μπορούσαν να προστατεύσουν τον εγκέφαλο από βλάβες που σχετίζονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ, διαπιστώνοντας ότι το 39% της προστατευτικής δράσης του αυγού οφείλεται στη χολίνη.

Αλτσχάιμερ : Επαναστατική ανακάλυψη εντοπίζει τη νόσο 20 χρόνια πριν τα πρώτα συμπτώματα

«Αυτή είναι η πρώτη φορά που μια ερευνητική μελέτη υποδηλώνει μια συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης αυγών και του κινδύνου άνοιας τύπου Αλτσχάιμερ και αναδεικνύει τη δυνατότητα απλών διατροφικών παρεμβάσεων για την υποστήριξη της υγείας του εγκεφάλου», δηλώνει στο Health Digest ο Taylor Wallace, κύριος ερευνητής και Διευθύνων Σύμβουλος, Think Healthy Group.

Ο Δρ. Wallace εξήγησε ότι η χολίνη είναι ένα σημαντικό θρεπτικό συστατικό για τη διατήρηση της ακεραιότητας και της σηματοδότησης των κυττάρων, αλλά διατηρεί επίσης την υγεία του εγκεφάλου καθώς μεγαλώνετε. Σημείωσε, ωστόσο, ότι δεν είναι ξεκάθαρο πώς λειτουργεί η χολίνη για να βελτιώσει την υγεία του εγκεφάλου και χρειάζεται περισσότερη έρευνα.

Τα αυγά περιέχουν 147 χιλιοστόγραμμα χολίνης. Οι άνδρες όσο και οι γυναίκες που θηλάζουν χρειάζονται 550 mg χολίνης κάθε μέρα, ενώ οι γυναίκες χρειάζονται 425 mg. «Οι περισσότεροι άνθρωποι θα ωφεληθούν από την κατανάλωση περισσότερης χολίνης για να ανταποκριθούν στη συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη», τόνισε ο Δρ. Wallace και συμπλήρωσε:

«Η χολίνη στα αυγά βοηθά στην υποστήριξη της δια βίου υγείας του εγκεφάλου σε κάθε ηλικία και στάδιο, συμπεριλαμβανομένης της μνήμης, της σκέψης, της διάθεσης και πολλά άλλα».

Επικεντρωθείτε σε μια υγιεινή για τη γνωστική υγεία διατροφή

Μια δίαιτα με επίκεντρο το αυγό πιθανότατα δεν θα αποτρέψει το Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με τον Taylor Wallace. «Είναι σημαντικό να εστιάσουμε στη μεγάλη εικόνα, επιλέγοντας μια ποικιλία τροφών με μέτρο για να υποστηρίξουμε τη συνολική υγιεινή διατροφή», ανέφερε και πρόσθεσε:

«Αυτό περιλαμβάνει μια μεγάλη ποικιλία φρούτων και λαχανικών, δημητριακά ολικής αλέσεως και άπαχες πηγές πρωτεΐνης, συμπεριλαμβανομένων των αυγών, των οσπρίων, των ξηρών καρπών, των ψαριών, των θαλασσινών και των γαλακτοκομικών με χαμηλά λιπαρά».

Εάν αναζητάτε διατροφικές οδηγίες για την προστασία του εγκεφάλου σας, θα μπορούσατε να αναζητήσετε δίαιτες με πλήρεις τροφές, όπως η δίαιτα MIND. Μια μελέτη του 2024 στο Neurology διαπίστωσε ότι η τήρηση της δίαιτας MIND μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο γνωστικής έκπτωσης κατά 4%.

Αν και η μελέτη δεν βρήκε αυτή την επίδραση να είναι σημαντική για τους άνδρες, οι γυναίκες είχαν 6% λιγότερες πιθανότητες να έχουν γνωστική έκπτωση αν ακολουθούσαν τη δίαιτα MIND.

Η δίαιτα MIND συνδυάζει τη μεσογειακή δίαιτα και τη δίαιτα DASH, οι οποίες ενισχύουν εξίσου την υγεία του εγκεφάλου. Τα μούρα έχουν προτεραιότητα σε αυτή τη δίαιτα για τη βελτίωση της λειτουργίας του εγκεφάλου, ενώ ενθαρρύνεται η καθημερινή κατανάλωση πράσινων, φυλλωδών λαχανικών.

Θα πρέπει επίσης να στοχεύσετε σε περισσότερο ελαιόλαδο, ξηρούς καρπούς, δημητριακά ολικής αλέσεως, φασόλια και άλλα λαχανικά στη διατροφή σας. Τρόφιμα όπως το βούτυρο, το τυρί, το κόκκινο κρέας, τα τηγανητά και τα γλυκά δεν ενδείκνυνται επειδή είναι πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά, τα οποία μπορεί να συνδέονται με φλεγμονή του εγκεφάλου.

Μια επαναστατική ανακάλυψη για το Αλτσχάιμερ έκαναν Ισραηλινοί ερευνητές του Πανεπιστημίου Χίμπρου σε συνεργασία με επιστήμονες από τα Πανεπιστήμια Κολούμπια, της Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και το Ιατρικό Κέντρο Rush του Σικάγο την οποία δημοσίευσαν τον περασμένο μήνα στο επιστημονικό περιοδικό Nature.

Κατάφεραν να εντοπίσουν μια ξεχωριστή κυτταρική οδό στον εγκέφαλο, που μπορεί να δείξει την προδιάθεση για την εμφάνιση του Αλτσχάιμερ, 20 χρόνια πριν εκδηλωθούν τα πρώτα συμπτώματα. Η ανακάλυψη είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα καθώς η έγκαιρη αυτή ανίχνευση, θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και στη θεραπεία της εκφυλιστικής νόσου.

Αλτσχάιμερ: Είστε κάτω των 60; Πώς οι κουρτίνες του σπιτιού σας μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο

«Η μελέτη δείχνει ότι η νόσος του Αλτσχάιμερ δεν είναι απλώς μια μορφή επιταχυνόμενης γήρανσης, αλλά ακολουθεί μια διαφορετική κυτταρική διαδρομή», δήλωσε η καθηγήτρια Naomi Habib και οι διδακτορικοί φοιτητές Anael Cain και Gilad Green του Εβραϊκού Πανεπιστημίου, που ηγήθηκαν της ομάδας ερευνητών από το Κολούμπια, το Χάρβαρντ και Ιατρικό το Κέντρο Rush του Σικάγο.

Οι επιστήμονες στην ουσία ανακάλυψαν τους «μοριακούς δείκτες» μέσω των οποίων «μπορούμε να προβλέψουμε εάν ένα άτομο βρίσκεται σε κυτταρική πορεία μιας φυσιολογικής γήρανσης ή μιας πορείας προς το Αλτσχάιμερ». «Πιστεύουμε ότι γνωρίζουμε πλέον τι οδηγεί στην ασθένεια, αλλά πρέπει να αποδείξουμε ότι μπορούμε να την ανατρέψουμε», τόνισε η Δρ. Χαμπίμπ.

Οι επιστήμονες, χρησιμοποιώντας ένα σύνολο δεδομένων από τον προμετωπιαίο φλοιό 437 γερασμένων εγκεφάλων, χαρτογράφησαν 1,65 εκατομμύρια εγκεφαλικά κύτταρα και έδειξαν ότι αυτές οι κυτταρικές αλλαγές – που ξεκινούν τουλάχιστον 20 χρόνια πριν από τα πρώτα σημάδια άνοιας – καθορίζουν τη μοίρα του γερασμένου εγκεφάλου και την εξέλιξη της νόσου του Αλτσχάιμερ.

«1,65 εκατομμύρια εγκεφαλικά κύτταρα»

«Μέχρι σήμερα, οι ερευνητές είχαν πρόσβαση μόνο σε μεταθανάτιο εγκεφαλικό ιστό. Αυτό σήμαινε ότι μπορούσαν να συγκρίνουν μόνο εγκεφάλους με προχωρημένες περιπτώσεις Alzheimer με υγιείς εγκεφάλους, κάτι που μας έδινε περιορισμένες πληροφορίες για το τελευταίο στάδιο της νόσου» , είπε η δρ Habib στους Times of Israel.

Όμως, τα τελευταία χρόνια, «με τη βοήθεια μιας διεθνούς συνεργασίας, δημιουργήσαμε ένα σύνολο δεδομένων μέσα από τη χαρτογράφηση 1,65 εκατομμυρίων εγκεφαλικών κυττάρων». Ταυτόχρονα, η Habib και οι ερευνητές ανέπτυξαν έναν καινοτόμο αλγόριθμο, που ονομάζεται BEYOND, ο οποίος τους επέτρεψε να εξετάσουν τις τροχιές αυτών των εγκεφαλικών κυττάρων.

«Τώρα, θα μπορούμε να διαγνώσουμε εάν αυτό το άτομο πρόκειται να εμφανίσει στα επόμενα χρόνια την εκφυλιστική νόσο ή δεν έχει καθόλου προδιάθεση», είπε η Χαμπίμπ.

«Χακάρισμα» του εγκεφάλου

Μέσα στον εγκέφαλο υπάρχουν υποστηρικτικά νευρογλοιακά κύτταρα, που ονομάζονται μικρογλοία και αστροκύτταρα, που η Habib και η ερευνητική της ομάδα πιστεύουν ότι αρχίζουν να αλλάζουν στα πολύ πρώιμα στάδια του Αλτσχάιμερ, ανταποκρινόμενα  με τρόπο που «διαμορφώνει πραγματικά το αποτέλεσμα».

Τα μικρογλοιακά κύτταρα παρακολουθούν τον εγκέφαλο για σημάδια βλάβης ή παθογόνα, όπως βακτήρια και ιούς, και λειτουργούν ως η πρώτη γραμμή άμυνας έναντι λοιμώξεων και ασθενειών. Η μελέτη αποκάλυψε ένα υποσύνολο αυτών των κυττάρων που οδηγούν στη συσσώρευση πλακών αμυλοειδούς-β, που είναι το αρχικό χαρακτηριστικό γνώρισμα της παθολογίας της νόσου του Αλτσχάιμερ.

Οι ερευνητές βρήκαν επίσης αλλαγές σε μια ομάδα αστροκυττάρων, τα οποία προστατεύουν τον εγκέφαλο από επιβλαβείς ουσίες στην κυκλοφορία του αίματος και επηρεάζουν άμεσα τη γνωστική λειτουργία. Αυτές οι αλλαγές ρίχνουν περισσότερο φως στις πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις μεταξύ διαφορετικών εγκεφαλικών κυττάρων κατά την εξέλιξη της νόσου.

«Χρειάζονται πολλά χρόνια από την εμφάνισης της πρώτης ένδειξης έως την εμφάνιση της κλινικής διάγνωσης της άνοιας», είπε η Habib. «Αλλά με τον εντοπισμό των συγκεκριμένων κυττάρων που εμπλέκονται, «ανοίξαμε το δρόμο για την έγκαιρη αναγνώριση των ατόμων που κινδυνεύουν από τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Κι αυτό είναι συναρπαστικό γιατί όλα αυτά συμβαίνουν πριν από τα κλινικά συμπτώματα της άνοιας, όταν έχουμε πολύ περισσότερες ελπίδες για θεραπεία».

Ένα προσωπικό στοίχημα

Η Δρ Χαμπίμπ είχε προσωπικές ιστορίες να θυμηθεί, με ανθρώπους της οικογένειά της που έπασχαν από Αλτσχάιμερ τους οποίους έβλεπε να υποφέρουν από απώλεια μνήμης και γνωστική εξασθένηση.

«Η ασθένεια είναι τόσο διαδεδομένη και οι άνθρωποι βλέπουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα να υποφέρουν. Ήταν στόχος μου να βρω μια θεραπεία για αυτήν την καταστροφική ασθένεια που κλέβει την αξιοπρέπεια των ανθρώπων στο τέλος της ζωής τους» είπε χαρακτηριστικά.

Ωστόσο υπογράμμισε πως «ο τρόπος ζωής δεν είναι κάτι που πρέπει να αρχίσετε να σκέφτεστε όταν είστε 80», και συνέστησε σε όλους να προσέχουμε την υγεία μας.

Αλτσχάιμερ: Οι δύο δημοφιλείς δίαιτες που μπορούν να προλάβουν τη νόσο πριν εμφανιστεί

«Είναι σημαντικό να μειώσετε την αρτηριακή σας πίεση και το σάκχαρο στο αίμα σας για να αποτρέψετε τη βλάβη στο DNA και τη φλεγμονή που μπορεί να οδηγήσει στη νόσο Αλτσχάιμερ. Ακόμη και πριν από τη μεγάλη ανακάλυψη του φαρμάκου για το Αλτσχάιμερ, για το οποίο εργαζόμαστε όλοι, υπάρχουν ήδη γνώσεις που όλοι μπορούν να χρησιμοποιήσουν στην καθημερινή τους ζωή», κατέληξε η Δρ Χαμπίμπ.

oloygeia.gr/Μαριάννα Σπανού